Piston ring

ပစ်စတင်ကွင်း ( Piston ring )

       အင်ဂျင်တစ်လုံး၏ ပုံမှန်ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းတွင် Cylinder တစ်လုံးစီရှိ ပစ်စတင် ( piston ) ဖြုတ်ထုတ်ခြင်း၊ ကာဗွန်ဂျိုးများ ဖယ်ရှားသန့်ရှင်းခြင်း ( Decarbonization )၊ ကြားလွတ်တန်ဖိုးများ တိုင်းတာခြင်း ( Clearance measurement ) ၊ တိုက်စားခြင်း၊ ပွန်းစားခြင်း ( Wear & tear ) ကို စစ်ဆေးခြင်းများ ပြုလုပ်လေ့ရှိပါသည်။ လိုအပ်လျှင် အပိုပစ္စည်း အသစ်လဲလှယ်ခြင်း ( Renew spares ) ကို လုပ်ကိုင်လေ့ရှိပါသည်။ အချိန်ကိုက်ပြုပြင်ထိန်းသိမ်းရေးအစီအစဉ် ( Planned maintenance schedule ) တွင် ထိုလုပ်ငန်းများအတွက် အစီအစဉ်ဆွဲထားလေ့ရှိပါသည်။

       ပစ်စတင်တစ်လုံး၏ ထိန်းသိမ်းရေးလုပ်ငန်းတွင် ပစ်စတင်ကွင်းများ ( piston rings ) အစားထိုးလဲလှယ်ခြင်း ပါဝင်သည်။

ပစ်စတင်ကွင်း၏တာဝန်များ ( Functions of piston rings )

-       မီးလောင်ခန်းအတွင်းမှ မီးခိုးများနှင့် အစအနများ ပစ်စတင်ကို ဖြတ်ပြီး အပြင်သို့ ထွက်မသွားစေရန် ဆောင်ရွက်သည်။

-       ချောဆီကို ထိန်းသိမ်းပေးသည်။

-       ပစ်စတင်ရှိအပူကို လိုင်နာသို့ ပို့ဆောင်သည်။

ပစ်စတင်ကွင်း အမျိုးအစား ( Types of piston rings )

-       Compression ring - ဖိအားကွင်း ( Compression ring - ဖိနှိပ်ထားသောဓါတ်ငွေ့များကို မထွက်အောင် တားဆီးသည်။ )

-       Scraper or Oil Control ring - ဆီချစ်ကွင်း ( Scraper or Oil Control ring- ဆလင်ဒါလိုင်နာတွင် ချောဆီပြန့်သွားအောင် ဆောင်ရွက်ပေးသည်။ ချောဆီများ မီးလောင်ခန်းပေါ်သို့ မတက်စေရန် တားဆီးသည်။ ဆီချစ်ကွင်းများကို အများအားဖြင့် လေးလုံးထိုးပစ်စတင်များ ( Trunk piston ) တွင် တပ်ဆင်ကြသည်။

ပစ်စတင်ကွင်းကြားလွတ်တန်ဖိုးများ ( Piston Ring Clearances )

      ပစ်စတင်ကွင်းများကို ပစ်စတင်ကွင်းချိုင့် ( Piston ring groove ) ထဲတွင် တပ်ဆင်ထားသည်။ သင့်တော်သောကြားလွတ်တန်ဖိုးကို ထားရှိရန်လိုအပ်သည်။

      ကြားလွတ်တန်ဖိုး ( Clearance ) တစ်မျိုးစီသည် မတူညီသောတာဝန်များကို ဆောင်ရွက်သည်။

Groove clearance – clearance between piston ring groove and piston ring

ပစ်စတင်ကွင်းကို တပ်ဆင်ပြီးနောက် Feeler gauge ဖြင့် တိုင်းတာမှတ်သားနိုင်သည်။

ပစ်စတင်ကွင်း၏အနောက်တွင် ဖိအားသက်ရောက်မှုရှိစေရန်အတွက် ထိုကြားလွတ်တန်ဖိုးရှိရမည်။

ပစ်စတင်ကွင်းချိုင့်အတွင်းသို့ ချောဆီစီးဆင်းစေရန် Groove clearance ရှိရမည်။

Groove clearance – too small

တန်ဖိုးနည်းလျှင် ပစ်စတင်ကွင်းသည် ချိုင့်ထဲတွင် ကပ်နေမည်။

Gas များကို လုံအောင် မထိန်းနိုင်တော့ပါ ( Poor sealing )

Gas များ အောက်သို့ ယိုစိမ့်နိုင်သည်။ ချောဆီများကို လောင်ကျွမ်းပြီး၊ ပစ်စတင်ကွင်းနှင့် လိုင်နာကို ပွန်းစားခြင်း ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်သည်။

Groove clearance – too large

တန်ဖိုးများလျှင် ပစ်စတင်ကွင်းသည် လှုပ်ရမ်း၍ တိုက်စားပြီး၊ ကွင်းများ ကျိုးနိုင်သည်။ ပစ်စတင်ကွင်းချိုင့်ကို တိုက်စားပြီး ကျယ်လာနိုင်သည်။

Back clearance – Clearance in the back side of piston ring

-       တိုင်းတာ၍ မရနိုင်ပါ။

-       Allow pressure to build up behind ring.

-       ပစ်စတင်ကွင်းနောက်ဖက်ရှိ ထိုကြားလွတ်တန်ဖိုးတွင် ဓါတ်ငွေ့ဖိအား သက်ရောက်နေနိုင်သည်။

Butt clearance – Clearance between the tips of piston ring

-       ပစ်စတင်ကွင်းကို ဆလင်ဒါလိုင်နာ ( Cylinder liner ) အတွင်း ထည့်ပြီးနောက် ထိုကြားလွတ်တန်ဖိုးကို တိုင်းတာနိုင်သည်။

-       ပစ်စတင်ကွင်းသည် သတ္တုဖြစ်သောကြောင့် ပူလာသောအခါတွင် ပြန့်ကားပြီး ရှည်ထွက်လာပါသည်။

-       ထိုကြားလွတ်တန်ဖိုး ( Gap clearance ) ရှိခြင်းကြောင့် ပစ်စတင်ကွင်း ပြန့်ကားရှည်ထွက်မှု ( heat expansion ) ကို အဆင်ပြေစေပါသည်။

Butt clearance – too small

ထိုကြားလွတ်တန်ဖိုးမှာ နည်းလျှင် ပစ်စတင်ကွင်း ရှည်ထွက်လာသောအခါတွင် ထိပ်များ ထိမိလိမ့်မည်။

ထိုအခါ လိုင်နာအပေါ်သို့ ဘေးတိုက်ဖိအား ( Radial pressure ) သက်ရောက်ပြီး ချောဆီလွှာ ( Oil film ) ပျက်စီးလိမ့်မည်။

ပစ်စတင်ကွင်း တိုက်စားခြင်း ( scuffing wear ) ကို ဖြစ်ပေါ်စေနိုင်ပြီး၊ ပစ်စတင်ကွင်းကပ်ခြင်း ( Ring seizure ) ဖြစ်စေနိုင်သည်။

Butt clearance – too large

မီးလောင်ဓါတ်ငွေ့များ အလွန်အမင်းယိုစိမ့် ( Excessive gas leakage ) နိုင်သည်။

ပစ်စတင်ကွင်းကို ထိန်းသိမ်းခြင်းနှင့် ပြဿနာများ

Piston ring maintenance and problems

-       ပစ်စတင်ကွင်းချိုင့် ( Piston ring groove ) အတွင်း ပစ်စတင်ကွင်းကပ်ခြင်း ( Ring sticking ) သည် ပြဿနာတစ်ခု ဖြစ်သည်။

-       နှစ်လုံးထိုးအင်ဂျင် ( Two stroke engine ) တွင် ပစ်စတင်ကွင်း၏ အခြေအနေကို လေဝင်ပေါက် ( Scavenge port  ) မှတဆင့် ကြည့်ရှု စစ်ဆေးနိုင်သည်။ ချွန်ထားသောသစ်သားဖြင့် ပစ်စတင်ကွင်းကို ထိုးကြည့်ပြီး ပစ်စတင်ကွင်း၏တင်းအား ( Ring stiffness ) ကို စမ်းကြည့်နိုင်သည်။

-          တင်းအား မရှိတော့လျှင် ပစ်စတင်ကွင်း ကျိုးနေပြီ ဖြစ်သည်။

-       ပစ်စတင်ကွင်းရှိ မျက်နှာပြင် အခြေအနေကို စစ်ဆေးနိုင်သည်။

-    မျက်နှာပြင်သည် အမဲရောင်ဖြစ်နေလျှင် မီးလောင်ဓါတ်ငွေ့များ စိမ့်ထွက်ကြောင်း သိနိုင်သည်။

-     ပစ်စတင်အောက်ခြေနေရာ ( Under piston space ) တွင် သတ္တုစများ၊ သံစများ ရှိ မရှိ   စစ်ဆေးရမည်။

-       Piston overhaul လုပ်ချိန်တွင် Ring grooves များကို ကောင်းမွန်စွာ သန့်ရှင်းရေးလုပ်ပါ။

-       Gap clearance ကို တိုင်းတာပါ။

-       Piston ring ကို Liner အတွင်းထည့်ပြီး Ring gap ကို တိုင်းတာနိုင်ပါသည်။

-       Piston ring ကို Piston တွင် တပ်ဆင်သောအခါတွင် 180’ စီ လွှဲ၍ တပ်ဆင်သင့်သည်။

-       Piston ring အများစုတွင် အထက်၊ အောက် မမှားစေရန် အမှတ်အသား “Top”-marked ပါရှိသည်။

-       “Top”-marked မပါရှိလျှင် Ring gap ကို ဘယ်လှည့်၊ ညာလှည့် တစ်ဖက်စီလှည့်၍ တပ်ဆင်သင့်သည်။ ( ပုံပါအတိုင်း )

-       ပစ်စတင်ကို လိုင်နာအတွင်းသို့ သွင်းသောအခါတွင် ပစ်စတင်ကွင်းများကို ချောဆီ စိုစွတ်စွာ သုတ်ပါ။

-       Engine manufacturer ပေးလိုက်သော Guide ring ကို လိုင်နာထိပ်တွင် တပ်ပါ။ ပြီးလျှင် ပစ်စတင်ကို မပြီး ဖြေးညှင်းစွာထည့်ပါ။

-       ပစ်စတင်ကွင်းတစ်ခုပြီး တစ်ခု လိုင်နာအတွင်းဝင်သွားသည်ကို သေချာစွာ ကြည့်ပါ။ သေချာပါစေ။

ပစ်စတင်ကွင်း ကျိုးနိုင်စေနိုင်သည့်အခြေအနေများ

-       လေဝင်ပေါက်စွန်း ( scavenge port edges ) များနှင့် တိုက်မိခြင်း၊

-       ပစ်စတင်ကွင်းနှင့် ချိုင့်ကြားတန်ဖိုး ( Groove clearance ) များလျှင် ပစ်စတင်ကွင်းလှုပ်ရမ်း တိုက်မိပြီး ကျိုးပဲ့နိုင်သည်။

-       ညံ့သောလောင်စာဆီကြောင့် မီးလောင်ခန်းအတွင်း ဖိအားမြင့်လျှင်လည်း ပစ်စတင်ကွင်း ကျိုးနိုင်သည်။

-       Ring groove များအတွင်း ကာဗွန်ချိုးများ ကပ်နေခြင်းသည် ကွင်းများကို ကျိုးပဲ့စေနိုင်သည်။

-       Ring groove များအတွင်း ကွင်းများ ကပ်နေခြင်းသည် ကွင်းများကို ကျိုးစေနိုင်သည်။

-       ပစ်စတင်ကွင်းများတွင် အနားစောင်းများ ထက်နေခြင်းသည် ကွင်းများကိုကျိုးစေနိုင်သည်။

-       ဆလင်ဒါလိုင်နာ အလွန်အမင်းပွန်းစားခြင်း ( Cloverleafing ) သည် ပစ်စတင်ကွင်းများကို ကျိုးစေနိုင်သည်။

အကျိုးဆက်များ

-       ပစ်စတင်ကွင်းများ ကျိုးခြင်းမှတဆင့် မီးလောင်ဓါတ်ငွေ့စိမ့်ထွက်ခြင်း ( Blowby ) ဖြစ်နိုင်ပြီး၊ ထိုမှတဆင့် Scavenge fire သို့ ဦးတည်သွားနိုင်သည်။

-       ဓါတ်ငွေ့စိမ့်ထွက်ခြင်း ( Blowby ) သည် ချောဆီအလွှာ ( Oil film ) ကို ပျက်စီးစေပါသည်။ ထို့ကြောင့် ပွန်းစားနှုန်း ( Wear rate ) ကို ပိုမိုမြန်ဆန်စေပါသည်။

-       တနေရာတည်းကွက်၍အပူမြင့်ခြင်း ( Localized overheating ) သည် ဆလင်ဒါလိုင်နာကွဲအက်ခြင်း ( Cracked liner ) ကို ဖြစ်ပေါ်စေပါသည်။

အထက်ပါ စာပိုဒ်များကို ဖတ်ပြီး အောက်ပါအကြောင်းအရာများကို နားလည်နိုင်ပါလိမ့်မယ်

-       Piston ring ၏အလုပ်လုပ်ပုံ

-       Piston ring clearance အမျိုးမျိုးနှင့် အကျိုးသက်ရောက်မှုများ

-       Maintenance လုပ်ရာတွင် ဆောင်ရွက်ရမည့်အချက်များ

-       Piston ring မကောင်းလျှင် ဖြစ်နိုင်သောအကျိုးဆက်များ

လိုအပ်သည်များကို ဆက်လက်ဖြည့်စွက်ပေးနိုင်ပါတယ်။

လွတ်လပ်စွာ မျှဝေနိုင်ပါတယ်..

လေးစားလျှက်

TWH

( Zawgyi )

ပစ္စတင္ကြင္း ( Piston ring )

       အင္ဂ်င္တစ္လုံး၏ ပုံမွန္ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းတြင္ Cylinder တစ္လုံးစီရိွ ပစ္စတင္ ( piston ) ျဖဳတ္ထုတ္ျခင္း၊ ကာဗြန္ဂ်ဳိးမ်ား ဖယ္ရွားသန္႔ရွင္းျခင္း ( Decarbonization )၊ ၾကားလြတ္တန္ဖိုးမ်ား တိုင္းတာျခင္း ( Clearance measurement ) ၊ တိုက္စားျခင္း၊ ပြန္းစားျခင္း ( Wear & tear ) ကို စစ္ေဆးျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ေလ႔ရိွပါသည္။ လိုအပ္လွ်င္ အပိုပစၥည္း အသစ္လဲလွယ္ျခင္း ( Renew spares ) ကို လုပ္ကိုင္ေလ႔ရိွပါသည္။ အခ်ိန္ကိုက္ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္းေရးအစီအစဥ္ ( Planned maintenance schedule ) တြင္ ထိုလုပ္ငန္းမ်ားအတြက္ အစီအစဥ္ဆြဲထားေလ႔ရိွပါသည္။

       ပစ္စတင္တစ္လုံး၏ ထိန္းသိမ္းေရးလုပ္ငန္းတြင္ ပစ္စတင္ကြင္းမ်ား ( piston rings ) အစားထိုးလဲလွယ္ျခင္း ပါဝင္သည္။

ပစ္စတင္ကြင္း၏တာဝန္မ်ား ( Functions of piston rings )

-       မီးေလာင္ခန္းအတြင္းမွ မီးခိုးမ်ားႏွင္႔ အစအနမ်ား ပစ္စတင္ကို ျဖတ္ၿပီး အျပင္သို႔ ထြက္မသြားေစရန္ ေဆာင္ရြက္သည္။

-       ေခ်ာဆီကို ထိန္းသိမ္းေပးသည္။

-       ပစ္စတင္ရိွအပူကို လိုင္နာသို႔ ပို႔ေဆာင္သည္။

ပစ္စတင္ကြင္း အမ်ဳိးအစား ( Types of piston rings )

-       Compression ring - ဖိအားကြင္း ( Compression ring - ဖိႏွိပ္ထားေသာဓါတ္ေငြ႔မ်ားကို မထြက္ေအာင္ တားဆီးသည္။ )

-       Scraper or Oil Control ring - ဆီခ်စ္ကြင္း ( Scraper or Oil Control ring- ဆလင္ဒါလိုင္နာတြင္ ေခ်ာဆီျပန္႔သြားေအာင္ ေဆာင္ရြက္ေပးသည္။ ေခ်ာဆီမ်ား မီးေလာင္ခန္းေပၚသို႔ မတက္ေစရန္ တားဆီးသည္။ ဆီခ်စ္ကြင္းမ်ားကို အမ်ားအားျဖင္႔ ေလးလုံးထိုးပစ္စတင္မ်ား ( Trunk piston ) တြင္ တပ္ဆင္ၾကသည္။

ပစ္စတင္ကြင္းၾကားလြတ္တန္ဖိုးမ်ား ( Piston Ring Clearances )

      ပစ္စတင္ကြင္းမ်ားကို ပစ္စတင္ကြင္းခ်ဳိင္႔ ( Piston ring groove ) ထဲတြင္ တပ္ဆင္ထားသည္။ သင္႔ေတာ္ေသာၾကားလြတ္တန္ဖိုးကို ထားရိွရန္လိုအပ္သည္။

      ၾကားလြတ္တန္ဖိုး ( Clearance ) တစ္မ်ဳိးစီသည္ မတူညီေသာတာဝန္မ်ားကို ေဆာင္ရြက္သည္။

1. Groove clearance – clearance between piston ring groove and piston ring

ပစ္စတင္ကြင္းကို တပ္ဆင္ၿပီးေနာက္ Feeler gauge ျဖင္႔ တိုင္းတာမွတ္သားႏိုင္သည္။

ပစ္စတင္ကြင္း၏အေနာက္တြင္ ဖိအားသက္ေရာက္မႈရိွေစရန္အတြက္ ထိုၾကားလြတ္တန္ဖိုးရိွရမည္။

ပစ္စတင္ကြင္းခ်ဳိင္႔အတြင္းသို႔ ေခ်ာဆီစီးဆင္းေစရန္ Groove clearance ရိွရမည္။

Groove clearance – too small

တန္ဖိုးနည္းလွ်င္ ပစ္စတင္ကြင္းသည္ ခ်ဳိင္႔ထဲတြင္ ကပ္ေနမည္။

Gas မ်ားကို လုံေအာင္ မထိန္းႏိုင္ေတာ႔ပါ ( Poor sealing )

Gas မ်ား ေအာက္သို႔ ယိုစိမ္႔ႏိုင္သည္။ ေခ်ာဆီမ်ားကို ေလာင္ကၽြမ္းၿပီး၊ ပစ္စတင္ကြင္းႏွင္႔ လိုင္နာကို ပြန္းစားျခင္း ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္သည္။

Groove clearance – too large

တန္ဖိုးမ်ားလွ်င္ ပစ္စတင္ကြင္းသည္ လႈပ္ရမ္း၍ တိုက္စားၿပီး၊ ကြင္းမ်ား က်ဳိးႏိုင္သည္။ ပစ္စတင္ကြင္းခ်ဳိင္႔ကို တိုက္စားၿပီး က်ယ္လာႏိုင္သည္။

Back clearance – Clearance in the back side of piston ring

-       တိုင္းတာ၍ မရႏိုင္ပါ။

-       Allow pressure to build up behind ring.

-       ပစ္စတင္ကြင္းေနာက္ဖက္ရိွ ထိုၾကားလြတ္တန္ဖိုးတြင္ ဓါတ္ေငြ႔ဖိအား သက္ေရာက္ေနႏိုင္သည္။

Butt clearance – Clearance between the tips of piston ring

-       ပစ္စတင္ကြင္းကို ဆလင္ဒါလိုင္နာ ( Cylinder liner ) အတြင္း ထည္႔ၿပီးေနာက္ ထိုၾကားလြတ္တန္ဖိုးကို တိုင္းတာႏိုင္သည္။

-       ပစ္စတင္ကြင္းသည္ သတၱဳျဖစ္ေသာေၾကာင္႔ ပူလာေသာအခါတြင္ ျပန္႔ကားၿပီး ရွည္ထြက္လာပါသည္။

-       ထိုၾကားလြတ္တန္ဖိုး ( Gap clearance ) ရိွျခင္းေၾကာင္႔ ပစ္စတင္ကြင္း ျပန္႔ကားရွည္ထြက္မႈ ( heat expansion ) ကို အဆင္ေျပေစပါသည္။

Butt clearance – too small

ထိုၾကားလြတ္တန္ဖိုးမွာ နည္းလွ်င္ ပစ္စတင္ကြင္း ရွည္ထြက္လာေသာအခါတြင္ ထိပ္မ်ား ထိမိလိမ္႔မည္။

ထိုအခါ လိုင္နာအေပၚသို႔ ေဘးတိုက္ဖိအား ( Radial pressure ) သက္ေရာက္ၿပီး ေခ်ာဆီလႊာ ( Oil film ) ပ်က္စီးလိမ္႔မည္။

ပစ္စတင္ကြင္း တိုက္စားျခင္း ( scuffing wear ) ကို ျဖစ္ေပၚေစႏိုင္ၿပီး၊ ပစ္စတင္ကြင္းကပ္ျခင္း ( Ring seizure ) ျဖစ္ေစႏိုင္သည္။

Butt clearance – too large

မီးေလာင္ဓါတ္ေငြ႔မ်ား အလြန္အမင္းယိုစိမ္႔ ( Excessive gas leakage ) ႏိုင္သည္။

ပစ္စတင္ကြင္းကို ထိန္းသိမ္းျခင္းႏွင္႔ ျပႆနာမ်ား

Piston ring maintenance and problems

-       ပစ္စတင္ကြင္းခ်ဳိင္႔ ( Piston ring groove ) အတြင္း ပစ္စတင္ကြင္းကပ္ျခင္း ( Ring sticking ) သည္ ျပႆနာတစ္ခု ျဖစ္သည္။

-       ႏွစ္လုံးထိုးအင္ဂ်င္ ( Two stroke engine ) တြင္ ပစ္စတင္ကြင္း၏ အေျခအေနကို ေလဝင္ေပါက္ ( Scavenge port  ) မွတဆင္႔ ၾကည္႔ရႈ စစ္ေဆးႏိုင္သည္။ ခၽြန္ထားေသာသစ္သားျဖင္႔ ပစ္စတင္ကြင္းကို ထိုးၾကည္႔ၿပီး ပစ္စတင္ကြင္း၏တင္းအား ( Ring stiffness ) ကို စမ္းၾကည္႔ႏိုင္သည္။

-          တင္းအား မရိွေတာ႔လွ်င္ ပစ္စတင္ကြင္း က်ဳိးေနၿပီ ျဖစ္သည္။

-       ပစ္စတင္ကြင္းရိွ မ်က္ႏွာျပင္ အေျခအေနကို စစ္ေဆးႏိုင္သည္။

-    မ်က္ႏွာျပင္သည္ အမဲေရာင္ျဖစ္ေနလွ်င္ မီးေလာင္ဓါတ္ေငြ႔မ်ား စိမ္႔ထြက္ေၾကာင္း သိႏိုင္သည္။

-     ပစ္စတင္ေအာက္ေျခေနရာ ( Under piston space ) တြင္ သတၱဳစမ်ား၊ သံစမ်ား ရိွ မရိွ   စစ္ေဆးရမည္။

-       Piston overhaul လုပ္ခ်ိန္တြင္ Ring grooves မ်ားကို ေကာင္းမြန္စြာ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္ပါ။

-       Gap clearance ကို တိုင္းတာပါ။

-       Piston ring ကို Liner အတြင္းထည္႔ၿပီး Ring gap ကို တိုင္းတာႏိုင္ပါသည္။

-       Piston ring ကို Piston တြင္ တပ္ဆင္ေသာအခါတြင္ 180’ စီ လႊဲ၍ တပ္ဆင္သင္႔သည္။

-       Piston ring အမ်ားစုတြင္ အထက္၊ ေအာက္ မမွားေစရန္ အမွတ္အသား “Top”-marked ပါရိွသည္။

-       “Top”-marked မပါရိွလွ်င္ Ring gap ကို ဘယ္လွည္႔၊ ညာလွည္႔ တစ္ဖက္စီလွည္႔၍ တပ္ဆင္သင္႔သည္။ ( ပုံပါအတိုင္း )

-       ပစ္စတင္ကို လိုင္နာအတြင္းသို႔ သြင္းေသာအခါတြင္ ပစ္စတင္ကြင္းမ်ားကို ေခ်ာဆီ စိုစြတ္စြာ သုတ္ပါ။

-       Engine manufacturer ေပးလိုက္ေသာ Guide ring ကို လိုင္နာထိပ္တြင္ တပ္ပါ။ ၿပီးလွ်င္ ပစ္စတင္ကို မၿပီး ေျဖးညွင္းစြာထည္႔ပါ။

-       ပစ္စတင္ကြင္းတစ္ခုၿပီး တစ္ခု လိုင္နာအတြင္းဝင္သြားသည္ကို ေသခ်ာစြာ ၾကည္႔ပါ။ ေသခ်ာပါေစ။

ပစ္စတင္ကြင္း က်ဳိးႏိုင္ေစႏိုင္သည္႔အေျခအေနမ်ား

-       ေလဝင္ေပါက္စြန္း ( scavenge port edges ) မ်ားႏွင္႔ တိုက္မိျခင္း၊

-       ပစ္စတင္ကြင္းႏွင္႔ ခ်ဳိင္႔ၾကားတန္ဖိုး ( Groove clearance ) မ်ားလွ်င္ ပစ္စတင္ကြင္းလႈပ္ရမ္း တိုက္မိၿပီး က်ဳိးပဲ႔ႏိုင္သည္။

-       ညံ႔ေသာေလာင္စာဆီေၾကာင္႔ မီးေလာင္ခန္းအတြင္း ဖိအားျမင္႔လွ်င္လည္း ပစ္စတင္ကြင္း က်ဳိးႏိုင္သည္။

-       Ring groove မ်ားအတြင္း ကာဗြန္ခ်ဳိးမ်ား ကပ္ေနျခင္းသည္ ကြင္းမ်ားကို က်ဳိးပဲ႔ေစႏိုင္သည္။

-       Ring groove မ်ားအတြင္း ကြင္းမ်ား ကပ္ေနျခင္းသည္ ကြင္းမ်ားကို က်ဳိးေစႏိုင္သည္။

-       ပစ္စတင္ကြင္းမ်ားတြင္ အနားေစာင္းမ်ား ထက္ေနျခင္းသည္ ကြင္းမ်ားကိုက်ဳိးေစႏိုင္သည္။

-       ဆလင္ဒါလိုင္နာ အလြန္အမင္းပြန္းစားျခင္း ( Cloverleafing ) သည္ ပစ္စတင္ကြင္းမ်ားကို က်ဳိးေစႏိုင္သည္။

အက်ဳိးဆက္မ်ား

-       ပစ္စတင္ကြင္းမ်ား က်ဳိးျခင္းမွတဆင္႔ မီးေလာင္ဓါတ္ေငြ႔စိမ္႔ထြက္ျခင္း ( Blowby ) ျဖစ္ႏိုင္ၿပီး၊ ထိုမွတဆင္႔ Scavenge fire သို႔ ဦးတည္သြားႏိုင္သည္။

-       ဓါတ္ေငြ႔စိမ္႔ထြက္ျခင္း ( Blowby ) သည္ ေခ်ာဆီအလႊာ ( Oil film ) ကို ပ်က္စီးေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ပြန္းစားႏႈန္း ( Wear rate ) ကို ပိုမိုျမန္ဆန္ေစပါသည္။

-       တေနရာတည္းကြက္၍အပူျမင္႔ျခင္း ( Localized overheating ) သည္ ဆလင္ဒါလိုင္နာကြဲအက္ျခင္း ( Cracked liner ) ကို ျဖစ္ေပၚေစပါသည္။

အထက္ပါ စာပိုဒ္မ်ားကို ဖတ္ၿပီး ေအာက္ပါအေၾကာင္းအရာမ်ားကို နားလည္ႏိုင္ပါလိမ္႔မယ္

-       Piston ring ၏အလုပ္လုပ္ပုံ

-       Piston ring clearance အမ်ဳိးမ်ဳိးႏွင္႔ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈမ်ား

-       Maintenance လုပ္ရာတြင္ ေဆာင္ရြက္ရမည္႔အခ်က္မ်ား

-       Piston ring မေကာင္းလွ်င္ ျဖစ္ႏိုင္ေသာအက်ဳိးဆက္မ်ား

လိုအပ္သည္မ်ားကို ဆက္လက္ျဖည္႔စြက္ေပးႏိုင္ပါတယ္။

လြတ္လပ္စြာ မွ်ေဝႏိုင္ပါတယ္..

ေလးစားလွ်က္

TWH

Rotocap ဆိုတာ ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္သလဲ… ေကာင္း၊ မေကာင္း ဘယ္လို စစ္ေဆးမလဲ…

Rotocap ဆိုတာ ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္သလဲ… ေကာင္း၊ မေကာင္း ဘယ္လို စစ္ေဆးမလဲ…

        Rotocap ဆိုတာ အင္ဂ်င္ေမာင္းႏွင္ေနစဥ္ Suction valve ႏွင္႔ Exhaust valve မ်ား လည္ပါတ္ေစရန္ ျပဳလုပ္ထားေသာ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုျဖစ္ၿပီး Valve rotator ဟုလည္း ေခၚပါသည္။

        အင္ဂ်င္ေမာင္းႏွင္ခ်ိန္တြင္ ဗါးမ်ား အဖြင္႔အပိတ္ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ အင္ဂ်င္၏ ဆလင္ဒါအတြင္းမွ ေလာင္ကၽြမ္းၿပီးေသာ မီးခိုးမ်ားႏွင္႔ မေလာင္ကၽြမ္းႏိုင္ေသာ ကာဗြန္အပိုင္းအစမ်ားသည္ Exhaust valve ကို ျဖတ္၍ ျပင္ပေလထုသို႔ ထြက္သြားပါသည္။

       တခါတရံတြင္ ကာဗြန္အစအနမ်ားသည္ Valve (သို႔) Valve seat တြင္ ကပ္ေနတတ္ပါသည္။ ထိုအခါတြင္ ဗါး မလုံေတာ႔ပါ။

 

          ထိုအခါ ဖိအား ( Compression pressure ) နည္းသြားသကဲ႔သို႔ ( Combustion pressure ) မီးေလာင္ဖိအားကိုလည္း က်ဆင္းေစပါသည္။ အင္ဂ်င္၏စြမ္းရည္ ( Engine Performance  ) ကို က်ဆင္းေစပါသည္။

         ထို႔ေၾကာင္႔ Rotocap (or) Valve rotator မ်ား တပ္ဆင္ၿပီး Valve ကို လွည္႔ေပးပါသည္။

ထို႔ေၾကာင္႔                                                            

၁။ ဗါး၏ အပူခ်ိန္သည္ ဗါးလည္ျခင္းေၾကာင္႔ မွ်တေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ တစ္ေနရာထဲတြင္ အပူလြန္ကဲၿပီး ဗါးေကာက္ျခင္း၊ ေလာင္ျခင္းကို မျဖစ္ေပၚေစပါ။

၂။ ဗါးႏွင္႔ ဗါးအထိုင္ ( Valve and valve seat ) အၾကားတြင္ ကာဗြန္အပိုင္းအစမ်ား မကပ္ေသာေၾကာင္႔ ဗါးမွ အိတ္ေဇာေငြ႔မ်ား မယိုစိမ္႔ေစပါ။ အင္ဂ်င္၏ေလာင္ကၽြမ္းျခင္းကို မထိခိုက္ေစပါ။

အလုပ္လုပ္ပုံ

     Rotocap တစ္ခုတြင္ Body, Belleville spring, spring shoe, circlip, Coil spring, Ball  တို႔ ပါဝင္သည္။

       Body အတြင္း အေစာင္းေဖါက္ထားေသာ ေျမာင္းမ်ား ရိွၿပီး၊ ထိုအထဲတြင္ Ball ကို Coil spring ႏွင္႔ ေထာက္ထားသည္။

      ေအာက္မွ Belleville spring ( ဝါရွာစပရင္ျပား ) ကို ခံထားသည္။ ေအာက္တြင္ Spring shoe ကို ပုံပါအတိုင္း တပ္ထားသည္။ ထို႔ေနာက္ Circlip ျဖင္႔ ဖမ္းထားသည္။

      Valve close အေျခအေနတြင္ Belleville spring သည္ Body ႏွင္႔ Spring shoe ၾကား ေထာက္၍ ဖမ္းထားသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ Coil spring ႏွင္႔ Ball မ်ားသည္ ေအာက္ပါပုံအတိုင္း ဖမ္းမိေနသျဖင္႔ မေရြ႕လ်ားပါ။

      

    ( Body ႏွင္႔ Belleville spring အျပားၾကားတြင္ ၾကားလြတ္တန္ဖိုး A ရိွေနသည္။ )

  Valve Open အေျခအေနတြင္ Valve spring မ်ား၏ ဖိအားေၾကာင္႔ Belleville spring သည္ ျပားလာၿပီး Ball ကို ဖိသည္။ ထိုအခါ Coil spring ႏွင္႔ ေထာက္ထားေသာ Ball သည္ ပုံပါအတိုင္း ေရြ႕လ်ားသည္။ ( Arrow direction ကိုၾကည္႔ပါ။ )

      ထိုအခါ Coil spring ႏွင္႔ Ball တို႔သည္ ေအာက္ပုံအတို္င္း အတြင္းသို႔ ေနရာေရြ႕သြားသည္။ Valve spring ၏ ဖိအားေၾကာင္႔ Belleville spring လုံးဝျပားသြားေသာအခါတြင္ Body ( Valve cover ) ကို မဖမ္းထားေတာ႔ပါ။ ၾကားလြတ္တန္ဖိုး A ရိွေၾကာင္း ပုံတြင္ၾကည္႔ပါ။

        ထို႔ေၾကာင္႔ Body လြတ္လပ္စြာ လႈပ္ရွားႏိုင္ေသာအေျခအေန ျဖစ္သြားသည္။ ထိုအေျခအေနတြင္ ဖိအားသက္ေရာက္ေနေသာ Coil spring ၏ တြန္းအားေၾကာင္႔ Ball သည္ မူလရာသုိ႔ ျပန္ေရာက္သြားသည္။ ထိုတြန္းအားေၾကာင္႔ Body ( Valve cover ) လည္သြားသည္။

        ထိုအခါ Cotter ( Collet ) ႏွင္႔ ဆက္ထားေသာ Valve လည္သြားသည္။

      သတိျပဳရန္အခ်က္မ်ား

      အင္ဂ်င္ေမာင္းေနစဥ္တြင္ cylinder head cover ဖြင္႔၍ Valve rotator ( Rotocap ) ပုံမွန္ အလုပ္လုပ္ျခင္း ရိွ၊ မရိွ စစ္ေဆးႏိုင္သည္။

      လိုအပ္လွ်င္ Body ( Valve cover ) ရိွ အေပါက္မ်ားသို႔ ဆီျဖန္းေပးပါ။

      အင္ဂ်င္ အိုဗါေဟာ လုပ္လွ်င္ Rotocap ( Valve rotator ) မ်ားကို တခုခ်င္း ဖြင္႔၍ စစ္ေဆးပါ။

ေဘာမ်ားစား၍ မညီမညာျဖစ္လွ်င္ လဲပါ။

စပရင္ မေကာင္းလွ်င္ လဲပါ။

Belleville spring ရိွ Ball ႏွင္႔ ထိစပ္လွ်က္ရိွေသာအပိုင္းတြင္ ပြန္းစားျခင္း ရိွလွ်င္ Belleville spring ကို လဲေပးပါ။

အင္ဂ်င္ဆလင္ဒါဟက္ကို အိုဗါေဟာလုပ္ၿပီးလွ်င္ ဗါးမ်ားကို ေနရာတက်ျပန္တပ္ပါ။ ထိုေနာက္ Rotocap ပုံမွန္အလုပ္လုပ္ျခင္း ရိွ၊ မရိွ စမ္းသပ္သင္႔သည္။ စမ္း

သပ္ေသာနည္းလမ္းမွာ ဆလင္ဒါဟက္ကို ေဘးတိုက္လုပ္လိုက္ပါ။ ဗါးႏွင္႔ ဗါးအထိုင္ ( Valve and valve seat ) ကို ျဖတ္၍ Marker pen နဲ႔ မ်ဥ္းျပတ္တစ္ေၾကာင္း ဆြဲပါ။ ထို႔ေနာက္ Rotocap တပ္ထားေသာဘက္မွ Valve ကို Rubber hummer ႏွင္႔ထုပါ။ ဗါးသည္ တျဖည္းျဖည္းလည္ပါမည္။ ဗါးႏွင္႔ ဗါးအထိုင္ရိွ မ်ဥ္းသည္ တျဖည္းျဖည္း လြဲသြားလိမ္႔မည္။

ေလးစားလွ်က္

TWH

youtube

https://www.youtube.com/watch?v=sldUAvSLy4I

ဆိုင္ဖြန္ ( Siphon ) ဆိုတာ ဘာလဲ..OWS system နဲ႔ Sewage Discharge system ေတြမွာ ဘာလို႔ Anti-siphon valve ေတြ တပ္ထားရသလဲ..

        ဆိုင္ဖြန္ ( Siphon ) ဆိုတာ “U” ပုံစံပိုက္ေခ်ာင္းကို ေျပာင္းျပန္လွန္ထားတာကို ေခၚတာပါ။ ထို ဆိုင္ဖြန္ပိုက္ကို တပ္ထားျခင္းျဖင္႔ အေပၚတိုင္ကီထဲမွ အရည္တစ္ခုကို ေအာက္တိုင္ကီသို႔ ပန္႔မသုံးဘဲ စီးဆင္းေစပါတယ္။

         ေရပိုက္ထဲကို အေပၚဖက္ကို စီးတက္ေသာေရထုထည္ႏွင္႔ ေအာက္ဖက္ကို စီးက်ေသာ ေရထုထည္သည္ တူညီမႈရိွပါတယ္။

         အရည္ထုကို အျမင္႔ပိုင္းေနရာမွ ဆြဲစုပ္ယူၿပီး အနိမ္႔ပိုင္းေနရာကို စီးဆင္းေစျခင္းကို ဆိုင္ဖြန္စီးဆင္းျခင္း ( Siphoning ) လို႔ ေခၚပါတယ္။

         အဲဒီလို အရည္ေတြကို မစီးဆင္းခ်င္ရင္ ဆိုင္ဖြန္ပိုက္ထိပ္ အေကြးမွာ အေပါက္တစ္ေပါက္ ေဖါက္လိုက္ပါ။

         အရည္စီးဆင္းမႈ ရပ္တန္႔သြားပါလိမ္႔မယ္။

ဆိုင္ဖြန္အေကြးတြင္ အေပါက္ေဖါက္ျခင္း (သို႔) Anti-siphon valve တပ္ဆင္ျခင္း

        “U” ပုံစံ ပိုက္အေကြး ထိပ္မွာ အေပါက္ေဖါက္လွ်င္ သို႔မဟုတ္ Anti-siphon valve တပ္လွ်င္ ထိုပိုက္အတြင္း ဆိုင္ဖြန္သေဘာတရားျဖစ္ေသာ အျမင္႔ပိုင္းမွ အနိမ္႔ပိုင္းသို႔ အရည္ မစီးဆင္းႏိုင္ေတာ႔ပါ။ ပိုက္အတြင္း အေပါက္မွ ေလဝင္လာေသာအခါတြင္ ပိုက္ႏွစ္ဖက္အတြင္းရိွ အရည္မ်ားသည္ ေအာက္သို႔ ျပန္ဆင္းသြားပါသည္။

       ထို႔ေၾကာင္႔ ဆိုင္ဖြန္စီးဆင္းျခင္း မျဖစ္ေစရန္အတြက္ ထိုကဲ႔သို႔ စီစဥ္ထားျခင္း ျဖစ္ပါသည္။ ေရမ်က္ႏွာျပင္အေက်ာ္တြင္ အေပါက္တပ္ပိုက္ေကြး ( Vent loop ) ကို တပ္ဆင္ထားပါသည္။

       OWS system and Sewage system တို႔၏ ပိုက္မ်ားသည္ ေရမ်က္ႏွာျပင္ေအာက္တြင္ ေရာက္ေနပါသည္။ အကယ္၍ တစုံတစ္ခုေသာ အေၾကာင္းေၾကာင္႔ Valve မလုံလွ်င္ ဆိုင္ဖြန္စီးဆင္းျခင္း ျဖစ္ေပါၿပီး ပင္လယ္ေရသည္ OWS system, bilge tank ႏွင္႔ Sewage system- holding tank အတြင္းသို႔ ျပန္လည္ စီးဝင္လာႏုိင္ပါသည္။

      ထို႔ေၾကာင္႔ ဆိုင္ဖြန္စီးဆင္းျခင္းကို မျဖစ္ေစရန္ ဆို္င္ဖြန္ပိုက္ေကြးႏွင္႔ Anti-siphoning valve ကို OWS system and Sewage system မ်ားတြင္ တပ္ဆင္ထားပါသည္။

      Anti-siphoning valve ဆိုသည္မွာ No-return flap valve တစ္ခုျဖစ္ၿပီး၊ ေရစီးရာလမ္းေၾကာင္း ( Direction ) ကို အျပင္မွ ဆိုင္ဖြန္ပိုက္ေကြးအတြင္းသို႔ ပုံစံ တပ္ထားေသာ သာမာန္ဗါးတစ္လုံးပင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဓါတ္ပုံရွာေတြ႔လွ်င္ ျပန္တင္ေပးပါမယ္။

Note:   : ေတာရြာမ်ားတြင္ ေရပန္႔မသုံးဘဲ ေရတြင္းမွ ေရငန္ရန္အတြက္ ဆိုင္ဖြန္သေဘာတရားကို အသုံးျပဳထားေသာ ေရတင္ပုံးမ်ား ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ 

        ထို Anti-siphoning valve နဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး က်ေနာ္တို႔ သေဘၤာ Southampton, UK တြင္ PSC အဖမ္းခံရဖူးပါသည္။ ထိုရက္မတိုင္မွီ Class survey, annual ဝင္ၿပီးပါၿပီ။ သို႔ေသာ္ PSC inspector ၂ ေယာက္မွ ထိုဗါးကို က်ေနာ္တို႔က အင္ဂ်င္ခန္းအတြင္းမွ ေရဆိုးမ်ားကို အျပင္သို႔ ထုတ္ရန္ တပ္ဆင္ထားသည္ဟု ထင္ပါသည္။ သူတို႔၏ အေတြ႔အႀကံဳ မရိွမႈေၾကာင္႔ မွားယြင္းျခင္း ျဖစ္သည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ ေနာက္ေန႔တြင္ Surveyor ထပ္လာရွင္းေပးေသာအခါတြင္ အဆင္ေျပသြားခဲ႔ဖူးပါသည္။

      သူတို႔ကို ထိုသို႔ ပုံဆြဲရွင္းျပျခင္း ၊ Web site အကိုးအကားျဖင္႔ ရွင္းႏိုင္လွ်င္ သူတို႔နားလည္ႏိုင္ေသာ္လည္း က်ေနာ္တို႔ မရွင္းျပႏိုင္ခဲ႔ပါ။

ေလးစားလွ်က္